دوباره تأکید می‌کنم — عبارت **"واکسن بیماری برفک تب لاسا در شتر"** از نظر علمی **نادرست و گمراه‌کننده** است، چون:
🔹 **برفک پا و دهان (FMD)** — یک بیماری **دامی** است که شترها نیز به آن حساسند.
🔹 **تب لاسا (Lassa Fever)** — یک بیماری **انسانی** است که **هیچ ارتباطی با شترها ندارد**.
این دو بیماری **کاملاً مجزا** هستند — هم از نظر عامل بیماری‌زا (ویروس)، هم از نظر میزبان، هم از نظر ناقل و هم از نظر جغرافیایی شیوع. **هیچ بیماری ترکیبی به نام "برفک تب لاسا" وجود ندارد.**
---
## ✅ بخش اول: واکسن **برفک پا و دهان (FMD)** در شتر — **وجود دارد و ضروری است**
### 🐫 حساسیت شتر به برفک:
- شترها (یک‌کوهانه و دوکوهانه) به ویروس FMD حساس هستند.
- علائم: معمولاً خفیف — شامل تب، زخم در دهان، کاهش اشتها، کاهش تولید شیر، و به ندرت لنگش.
- شترها می‌توانند **ناقل بدون علامت** باشند و بیماری را به گاو، گوسفند و بز منتقل کنند — بنابراین نقش مهمی در شیوع بیماری دارند.
### 💉 واکسن برفک برای شتر:
- **بله — وجود دارد.**
- از همان **واکسن‌های غیرفعال (کشته) گاوی** استفاده می‌شود — مؤثر و ایمن.
- در کشورهای شیوع‌دار (مثل ایران، عربستان، سودان، کنیا، سومالی) — واکسیناسیون شترها **توصیه شده یا اجباری** است.
### 📅 برنامه واکسیناسیون:
- شروع از **۴-۶ ماهگی**
- تزریق اولیه + تقویت بعد از **۴-۶ هفته**
- تزریقات دوره‌ای: **هر ۶ ماه (مناطق پرخطر) یا هر ۱۲ ماه (مناطق کم‌خطر)**
### 🇮🇷 وضعیت در ایران:
- برفک یک بیماری **مستقر (Endemic)** است.
- سازمان دامپزشکی کشور، واکسن را به صورت **رایگان** در مناطق شیوع (سیستان و بلوچستان، خراسان، یزد، کرمان، هرمزگان و...) در اختیار دامداران قرار می‌دهد.
- واکسیناسیون شترها در این مناطق **به شدت توصیه یا اجباری** است.
---
## ❌ بخش دوم: واکسن **تب لاسا (Lassa Fever)** در شتر — **وجود ندارد و نیازی نیست**
### 🔬 تب لاسا چیست؟
- یک بیماری **ویروسی انسانی** است.
- عامل: **ویروس لاسا** (Lassa virus) — از خانواده Arenaviridae.
- میزبان طبیعی: **موش صحرایی آفریقایی (Mastomys natalensis)**.
- شیوع: فقط در **غرب آفریقا** (نیجریه، لیبریا، سیرالئون، گینه).
- انتقال به انسان: از طریق تماس با ادرار/مدفوع موش آلوده یا مایعات بدن فرد مبتلا.
### 🐫 ارتباط شتر با تب لاسا:
- **هیچ ارتباطی ندارد.**
- شترها **نه میزبان** هستند، **نه ناقل**، **نه قربانی**.
- **هیچ موردی از آلودگی شتر به ویروس لاسا در تاریخ علم گزارش نشده است.**
### 💉 واکسن تب لاسا برای شتر:
- **وجود ندارد — و نباید هم وجود داشته باشد!**
- حتی برای **انسان** هم هنوز واکسن رسمی و گسترده‌ای تأیید نشده — چند واکسن نامزد در حال آزمایش هستند.
---
## 🧪 جدول مقایسه‌ای:
| ویژگی | برفک پا و دهان (FMD) | تب لاسا (Lassa Fever) |
|--------|------------------------|------------------------|
| **نوع بیماری** | دامی — نشخوارکنندگان | انسانی — زئونوز |
| **عامل** | ویروس آفتوسا (Picornaviridae) | ویروس لاسا (Arenaviridae) |
| **میزبان اصلی** | گاو، گوسفند، بز، شتر | انسان — میزبان طبیعی: موش آفریقایی |
| **حساسیت شتر** | ✅ بله — مبتلا و ناقل می‌شود | ❌ خیر — هیچ ارتباطی ندارد |
| **واکسن برای شتر** | ✅ بله — ضروری در مناطق شیوع | ❌ خیر — وجود ندارد و منطقی نیست |
| **واکسن برای انسان** | ❌ خیر — انسان به FMD مبتلا نمی‌شود | 🧪 در حال تحقیق — هنوز تأیید نشده |
---
## 📌 نتیجه‌گیری نهایی:
> ❗ **"واکسن بیماری برفک تب لاسا در شتر" وجود ندارد — چون چنین بیماری ترکیبی وجود ندارد.**
> ✅ اگر منظورتان **برفک** است — واکسن دارد و در مناطق شیوع **ضروری** است — با دامپزشکی منطقه هماهنگ کنید.
> ❌ اگر منظورتان **تب لاسا** است — واکسن برای شتر **وجود ندارد و نیازی نیست** — چون این بیماری **فقط در غرب آفریقا و فقط در انسان** شایع است.
---
🩺 **پیشنهاد عملی**:
اگر شتر دارید و در منطقه‌ای با خطر برفک هستید — **واکسن برفک را فراموش نکنید**.
اگر نگران بیماری‌های انسانی مانند تب لاسا هستید — **روی بهداشت محیطی، کنترل موش و محافظت از خودتان تمرکز کنید** — نه شترها.
اگر نیاز به راهنمایی در مورد **واکسن برفک**، برنامه تزریق، یا نحوه دریافت واکسن رایگان در منطقه خود دارید — کافیست نام استان یا شهر خود را بگویید تا راهنمایی دقیق‌تری ارائه دهم. 🐫💉
