نمونه‌برداری صحیح از میگوها برای بررسی سلامت، تشخیص بیماری‌ها و مدیریت بهینه پرورش بسیار حیاتی است. اگر نمونه‌برداری به درستی انجام نشود، ممکن است نتایج گمراه‌کننده باشد و تصمیمات اشتباهی گرفته شود که به ضرر مزرعه تمام شود.
در ادامه، روش‌های استاندارد نمونه‌برداری از میگو برای بررسی سلامت را به صورت گام‌به‌گام و کاربردی توضیح می‌دهم:
---
## 🎯 هدف نمونه‌برداری:
- تشخیص بیماری‌های ویروسی، باکتریایی، قارچی یا انگلی
- بررسی وضعیت تغذیه و رشد
- ارزیابی استرس محیطی
- پایش سلامت جمعیت قبل از برداشت یا انتقال
---
## 🧪 ۱. زمان نمونه‌برداری
- صبح زود (قبل از خوردن غذا) بهترین زمان است — چون میگوها کمتر استرس دارند و معده خالی است.
- در شرایط عادی، هر ۲-۴ هفته یک بار نمونه‌برداری پایشی انجام دهید.
- در شرایط مشکوک (مرگ‌ومیر غیرعادی، کاهش غذاخوری، رفتار غیرعادی) فوراً نمونه‌برداری کنید.
---
## 🧍♂️ ۲. تعداد نمونه‌ها (Sample Size)
- برای جمعیت‌های بزرگ (بالای ۱۰,۰۰۰ عدد): حداقل ۳۰ تا ۵۰ میگو از نقاط مختلف استخر/تانک.
- برای جمعیت‌های کوچک‌تر: حداقل ۱۵ تا ۲۰ میگو.
- در صورت مرگ‌ومیر: علاوه بر میگوهای زنده، ۵-۱۰ عدد میگوی مرده تازه (ترجیحاً در حال مرگ یا بی‌حال) نیز نمونه‌برداری شود.
> ✅ نکته: نمونه‌ها باید نماینده کل جمعیت باشند — از نقاط مختلف استخر (کناره، وسط، سطح، عمق) نمونه بگیرید.
---
## 🧤 ۳. روش جمع‌آوری نمونه‌ها
### الف) میگوهای زنده:
- با تابه نمونه‌برداری یا بی‌هوشی موقت (با کاهش دما یا استفاده از بنزوکائین در غلظت مناسب) جمع‌آوری کنید.
- از ضربه زدن یا فشار آوردن خودداری کنید — استرس باعث تغییر در شاخص‌های خونی و هورمونی می‌شود.
- میگوها را در ظروف پلاستیکی تمیز با آب همان استخر جابجا کنید.
### ب) میگوهای مرده:
- فقط میگوهای تازه مرده (کمتر از ۱-۲ ساعت) را انتخاب کنید — میگوهای پوسیده یا قدیمی برای آزمایش مناسب نیستند.
- در یخچال (۴°C) نگهداری کنید — هرگز فریز نکنید مگر اینکه آزمایشگاه دستور داده باشد.
---
## 🧫 ۴. نوع نمونه‌های مورد نیاز (بسته به آزمایش)
| نوع آزمایش | نمونه مورد نیاز | نحوه نگهداری |
|-------------|------------------|----------------|
| PCR (ویروس‌ها مانند WSSV, IHHNV) | همولنف، بافت سر (به‌ویژه گناد و آب درنده) | در یخ خشک یا فریزر -۲۰°C |
| باکتری‌شناسی | همولنف، کبد-لیور، روده | در محیط کشت یا یخچال (بدون فریز) |
| هیستوپاتولوژی | بافت کامل (سر به تنه) | در فرمالین ۱۰٪ (نسبت ۱:۱۰) |
| بررسی انگل | آبشش، پوست، روده | در فرمالین یا الکل ۷۰٪ |
| بیوشیمیایی/خونی | همولنف | در لوله‌های ضد انعقاد، یخچال |
> ⚠️ مهم: قبل از نمونه‌برداری با آزمایشگاه مرجع هماهنگ کنید — روش نگهداری و حمل نمونه بسته به نوع آزمایش متفاوت است.
---
## 🧊 ۵. نگهداری و حمل نمونه‌ها
- نمونه‌ها را در جعبه یخ یا با پک یخ حمل کنید.
- از قرار گرفتن مستقیم نمونه روی یخ خودداری کنید — ممکن است بافت‌ها یخ بزنند و تخریب شوند.
- فرمول ثبت اطلاعات نمونه (شماره استخر، تاریخ، تعداد، علائم بالینی، دمای آب، pH و ...) را همراه نمونه ارسال کنید.
---
## 🧑🔬 ۶. ثبت علائم بالینی و محیطی
همزمان با نمونه‌برداری، این اطلاعات را ثبت کنید:
- درصد مرگ‌ومیر روزانه
- رفتار میگوها (شنا در سطح، جمع شدن کناره‌ها، کاهش غذاخوری)
- پارامترهای آب (دما، pH، DO, NH3, NO2)
- تاریخ آخرین تغییر آب یا افزودن مواد شیمیایی
---
## ❌ اشتباهات رایج در نمونه‌برداری:
- نمونه‌برداری از یک نقطه یا یک اندازه
- استفاده از میگوهای پوسیده یا قدیمی
- فریز کردن نمونه بدون هماهنگی با آزمایشگاه
- عدم ثبت اطلاعات همراه نمونه
- تأخیر در ارسال نمونه به آزمایشگاه
---
## ✅ نکات طلایی:
🔹 همیشه دستکش و ابزار استریل استفاده کنید — جلوگیری از آلودگی نمونه
🔹 از ابزار جداگانه برای هر استخر استفاده کنید — جلوگیری از انتقال بیماری
🔹 نمونه‌ها را در ظروف درب‌دار و با برچسب مشخص شده قرار دهید
🔹 در صورت امکان، عکس از میگوهای بیمار یا مرده همراه نمونه ارسال کنید
---
## 📌 نتیجه‌گیری:
> نمونه‌برداری صحیح = تشخیص صحیح = درمان به‌موقع = کاهش ضرر اقتصادی
نمونه‌برداری تنها یک کار فنی نیست، بلکه هنر تصمیم‌گیری مدیریتی است. اگر با دقت و استاندارد انجام شود، می‌تواند از فاجعه‌های بزرگ جلوگیری کند.
---
اگر می‌خواهید برای یک بیماری خاص (مثل WSSV یا EMS/AHPND) نمونه‌برداری کنید، یا نیاز به فرم استاندارد ثبت اطلاعات دارید، لطفاً بفرمایید تا راهنمایی دقیق‌تر ارائه دهم. 🦐🔬
