کاهش استرس در حمل و نقل گاوها برای سلامت حیوان، کیفیت گوشت و رفاه عمومی حیوانات **ضروری** است. روش‌های مؤثر شامل موارد زیر می‌شود:

### ۱. آماده‌سازی پیش از انتقال:

- **آشنایی با تجهیزات**: گاوها را پیش از انتقال با رمپ، کامیون و محیط بارگیری آشنا کنید.

- **انتخاب گاوهای مناسب**: از انتقال گاوهای بیمار، آسیب‌دیده، آبستنِ پیشرفته یا گوساله‌های بسیار جوان خودداری کنید.

- **روزه‌داری کنترل‌شده**: ۴-۶ ساعت قبل از حرکت، علوفه قطع شود (دسترسی به آب تا لحظه بارگیری حفظ شود).

### ۲. طراحی مناسب تجهیزات:

- **رمپ بارگیری**: شیب رمپ ≤ ۲۰ درجه، با کف ضدلغزش و دیواره‌های محافظ.

- **کامیون مناسب**: کف ضدلغزش، تهویه کافی، ارتفاع سقف مناسب و جداسازی فضاها برای جلوگیری از آسیب.

### ۳. مدیریت بارگیری و تخلیه:

- **استفاده از راهروهای هدایت**: با طراحی منحنی برای حرکت روان گاوها.

- **پرهیز از خشونت**: از شوک‌برق، فریاد زدن یا ضربه زدن خودداری کنید. از پرچم‌های هدایت استفاده نمایید.

- **بارگیری گروه‌های آشنا**: گاوهای همگروه را با هم حمل کنید تا درگیری کاهش یابد.

### ۴. شرایط محیطی در حین حمل:

- **تهویه مطبوع**: تنظیم دما (معمولاً ۵-۲۵°C) و جلوگیری از تجمع گازهای مضر.

- **تراکم مناسب**: فضای کافی برای ایستادن و حفظ تعادل (حداقل ۱.۳-۲ متر مربع برای گاو بالغ).

- **رطوبت کنترل‌شده**: جلوگیری از رطوبت بالا که تنفس را دشوار می‌کند.

### ۵. رانندگی ایمن:

- **پرهیز از توقف/شتاب ناگهانی**: حرکت نرم و روان با سرعت ثابت.

- **کاهش زمان سفر**: برنامه‌ریزی برای کوتاه‌ترین مسیر و استراحت‌های منظم (هر ۸-۱۰ ساعت آب و غذا).

### ۶. مدیریت استرس گرمایی:

- **حمل در ساعات خنک**: شب یا صبح زود در تابستان.

- **اسپری آب**: مرطوب‌کردن گاوها پیش از بارگیری در گرما.

- **کاهش توقف در ترافیک**: برنامه‌ریزی مسیر برای پرهیز از ساعت شلوغی.

### ۷. آموزش پرسنل:

- **دوره‌های رفاه دام**: آموزش اصول رفتارشناسی گاو و روش‌های بدون استرس به رانندگان و کارگران.

### ۸. نظارت پس از انتقال:

- **استراحت و آب‌خوری**: دسترسی فوری به آب و فضای استراحت پس از تخلیه.

- **پایش سلامت**: بررسی علائم استرس (له‌له‌زدن، لرزش) یا آسیب‌های احتمالی.

### نکته کلیدی:

گاوها حیواناتی **اجتماعی و حساس** هستند. حفظ آرامش، پرهیز از شتابزدگی و احترام به رفتار طبیعی آن‌ها (مثلاً حرکت در گروه‌های آشنا) استرس را تا ۷۰٪ کاهش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد استرس حمل‌ونقل باعث **کاهش کیفیت گوشت (Dark Firm Dry - DFD)** و تلفات می‌شود.

با رعایت این اصول، هم از نظر اقتصادی (کاهش تلفات و ضایعات) و هم از نظر اخلاقی (رفاه دام) به نتایج بهتری خواهید رسید.