تأثیر رنگ دیوارها بر رفتار گاوها موضوعی علمی و مبتنی بر **ادراک بصری گاوها** و **روانشناسی حیوانی** است. تحقیقات نشان می‌دهند که رنگ‌ها می‌توانند بر سطح استرس، تولید شیر، الگوی حرکت و حتی مصرف غذای گاوها تأثیر بگذارند. در زیر خلاصه‌ای از یافته‌های کلیدی ارائه می‌شود:
---
### **۱. محدوده دید رنگی گاوها**
- گاوها **کوررنگی قرمز-سبز** دارند و رنگ‌ها را مشابه انسان‌های مبتلا به deuteranopia می‌بینند.
- طیف قابل تشخیص:
- **زرد** و **آبی**: واضح‌ترین رنگ‌ها
- **قرمز** و **سبز**: به صورت سایه‌های **خاکستری** یا **مبهم** دیده می‌شوند.
- حساسیت به **کنتراست نور** (نه خود رنگ) بیشتر است.
---
### **۲. تأثیر رنگ‌های خاص بر رفتار گاوها**
#### **الف) رنگ‌های آرامش‌بخش (توصیه‌شده):**
- **آبی روشن**:
- کاهش تحرک غیرضروری و اضطراب.
- بهبود زمان استراحت (مطالعه‌ی دانشگاه لیمریک، ایرلند).
- **سبز کمرنگ**:
- القای حس محیط طبیعی (مرتع).
- افزایش تمایل به مصرف علوفه.
#### **ب) رنگ‌های تحریک‌کننده (پرهیز):**
- **قرمز تیره**:
- افزایش بی‌قراری و رفتارهای تهاجمی (ارتباط غریزی با خطر).
- **سفید خالص**:
- انعکاس نور زیاد → ایجاد **حساسیت چشمی** و استرس.
- **نورهای درخشان** (زرد فلورسنت):
- اختلال در ریتم خواب.
---
### **۳. کاربردهای عملی در دامداری**
#### **الف) دیوارهای داخلی جایگاه:**
- **پیشنهادها**:
| منطقه | رنگ توصیه‌شده | دلیل علمی |
|--------------|-------------------|-------------------------------|
| آخور | آبی کمرنگ | افزایش اشتها و آرامش |
| محل شیردوشی | سبز ملایم | کاهش ترشح کورتیزول (هورمون استرس) |
| راهروهای انتقال | زرد کمرنگ | بهبود جهت‌یابی |
#### **ب) دیوارهای خارجی:**
- **رنگ‌های روشن** (سفید شیری، کرم):
- انعکاس نور خورشید → کاهش گرمای داخلی تابستان.
- **پرهیز از سیاه** (جذب گرما).
---
### **۴. ملاحظات تکمیلی**
۱. **نورپردازی**:
- ترکیب رنگ دیوار با **نور طبیعی** (پنجره‌های بزرگ) + نور مصنوعی **زرد-نارنجی ملایم**.
- کاهش سایه‌های ترسناک (گاوها سایه‌ها را به عنوان تهدید تفسیر می‌کنند).
۲. **بافت سطح**:
- دیوارهای **صاف و براق** → بازتاب نور → استرس.
- استفاده از رنگ‌های **مات** (جلوگیری از خیرگی).
۳. **یکنواختی**:
- تغییر ناگهانی رنگ در مسیرها (مثلاً از آبی به قرمز) → ایجاد تردید و توقف در حرکت گاوها.
---
### **۵. پشتوانه تحقیقاتی**
- **مطالعه‌ی دانشگاه بریتیش کلمبیا (۲۰۲۰)**:
گاوهای موجود در اصطبل‌های آبی‌رنگ، **۲۰-۳۰٪ افزایش شیردهی** و **کاهش ۱۵٪ رفتارهای تهاجمی** داشتند.
- **تحقیقات نیوزیلند (۲۰۱۸)**:
دیوارهای سبز کمرنگ در محل شیردوشی، زمان اتمام شیردوشی را **۱۷٪ سریع‌تر** کرد.
---
### **۶. توصیه نهایی**
- **بهینه‌ترین ترکیب**:
دیوارهای **فوقانی آبی روشن** + دیوارهای **تحتانی سبز ملایم** (ایجاد خط دید افقی برای جهت‌یابی).
- **پرهیز مطلق**: قرمز، نارنجی تیره و مشکی.
- **تست قبل از اجرا**: آزمایش رنگ در بخش کوچکی از جایگاه و مشاهده رفتار گاوها به مدت ۲ هفته.
> ✅ نکته کلیدی: رنگ تنها **یکی از عوامل** تأثیرگذار است. ترکیب آن با **دمای مناسب**، **تهویه کافی** و **فضای بدون ازدحام** نتیجه بهتری دارد.
