حتماً. بیماری‌های مشترک بین کبوتر و انسان، که به آنها **زئونوز (Zoonosis)** گفته می‌شود، موضوعی مهم برای سلامتی افرادی است که با کبوترها در تماس هستند (مانند پرورش‌دهندگان، دوستداران کبوترهای خانگی و حتی ساکنین ساختمان‌هایی که کبوترها لانه کرده‌اند).

بسیاری از این بیماری‌ها از طریق استنشاق گرد و غبار آلوده به فضولات خشک‌شده یا ترشحات پرندگان منتقل می‌شوند. همچنین تماس مستقیم با پرنده بیمار و گاهی گازگرفتگی یا تماس با کنه‌های آن می‌تواند عامل انتقال باشد.

در ادامه مهم‌ترین این بیماری‌ها شرح داده شده‌اند:

---

### ۱. هیستوپلاسموز (Histoplasmosis)

* **عامل بیماری:** قارچ *Histoplasma capsulatum* که در خاک و به ویژه در **فضولات خشک‌شده کبوترها** رشد می‌کند.

* **طریق انتقال:** استنشاق هاگ (اسپور) قارچ از هوای آلوده. این هاگ‌ها هنگام تمیز کردن مکان‌های آلوده به فضولات (مانند پشت بام، شیروانی، بالکن) در هوا پراکنده می‌شوند.

* **علائم در انسان:** اغلب افراد سالم بدون علامت هستند یا علائم خفیف شبیه آنفولانزا (تب، سرفه، خستگی) دارند. در افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مانند بیماران ایدزی، شیمی‌درمانی شده‌ها) می‌تواند به یک بیماری ریوی شدید یا حتی شکل منتشر شده (سیستمیک) و خطرناک تبدیل شود.

### ۲. کریپتوکوکوز (Cryptococcosis)

* **عامل بیماری:** قارچ *Cryptococcus neoformans*. این قارچ نیز به وفور در **فضولات کبوترها** یافت می‌شود.

* **طریق انتقال:** مانند هیستوپلاسموز، از طریق استنشاق هاگ قارچ از هوای آلوده به فضولات خشک منتقل می‌شود.

* **علائم در انسان:** معمولاً از ریه شروع می‌شود و ممکن است بدون علامت باشد. خطر اصلی زمانی است که قارچ به سیستم عصبی مرکزی حمله کند و باعث **مننژیت** (التهاب پرده‌های مغزی) شود. این بیماری به ویژه برای افراد با نقص ایمنی بسیار تهدیدکننده است.

### ۳. سیتاکوز (Psittacosis) یا تب طوطی

* **عامل بیماری:** باکتری *Chlamydia psittaci*.

* **طریق انتقال:** استنشاق گرد و غبار آلوده به ترشحات خشک‌شده پرنده بیمار یا تماس مستقیم با پرنده. **نکته مهم:** کبوترها می‌توانند ناقل این باکتری باشند بدون اینکه خودشان علائم واضحی نشان دهند.

* **علائم در انسان:** علائم می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و شامل تب بالا، سرفه خشک، سردرد، لرز و درد عضلانی است. اغلب به اشتباه به عنوان پنومونی (ذات‌الریه) غیرمعمول تشخیص داده می‌شود. با آنتی‌بیوتیک به خوبی درمان می‌شود.

### ۴. سالمونلوز (Salmonellosis)

* **عامل بیماری:** باکتری *Salmonella*.

* **طریق انتقال:** تماس با فضولات پرنده آلوده و سپس انتقال دست آلوده به دهان. همچنین می‌تواند از طریق آلوده شدن سطوح آشپزخانه منتقل شود.

* **علائم در انسان:** علائم اصلی گوارشی هستند: اسهال شدید، تب، دردهای شکمی و استفراغ. این بیماری می‌تواند منجر به کم‌آبی شدید بدن شود.

### ۵. کوليباسيلوز (E. coli Infection)

* **عامل بیماری:** سویه‌های بیماری‌زای باکتری *Escherichia coli*.

* **طریق انتقال:** مشابه سالمونلا، از طریق مسیر دهانی-مدفوعی (تماس با فضولات و سپس دهان).

* **علائم در انسان:** می‌تواند باعث اسهال، درد شکم و استفراغ شود. برخی سویه‌ها بسیار خطرناک‌تر هستند.

### ۶. آلرژی

* **عامل:** پروتئین‌های موجود در پرها، فضولات و هیره (مایت)‌های روی بدن کبوترها می‌توانند به عنوان یک آلرژن قوی عمل کنند.

* **علائم در انسان:** علائم تنفسی مانند عطسه، آبریزش بینی، سرفه، خس‌خس سینه و در موارد شدید، حملات آسم. همچنین می‌تواند باعث درماتیت (التهاب پوستی) شود.

### ۷. انگل‌های خارجی (اکتوپارازیت‌ها)

* **انگل‌ها:** کنه، مایت و حشرات دیگری که روی بدن کبوترها زندگی می‌کنند.

* **طریق انتقال:** این انگل‌ها می‌توانند از لانه کبوترها به داخل خانه ها نفوذ کنند و humans را گاز بگیرند.

* **علائم در انسان:** گازگرفتگی می‌تواند باعث خارش شدید، قرمزی پوست و برجستگی‌های کوچک شود.

---

### راهکارهای پیشگیری و کاهش خطر (بسیار مهم)

رعایت این نکات برای تمامی افرادی که با کبوترها سروکار دارند **ضروری** است:

1. **رعایت بهداشت شخصی:** مهمترین قانون. پس از هرگونه تماس با کبوترها، لانه یا قفس آن‌ها، **دست‌های خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید**. از لمس صورت، دهان یا چشم با دست‌های آلوده خودداری کنید.

2. **استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE):**

    * هنگام تمیز کردن قفس یا لانه (به ویژه اگر فضولات dry شده است) از **ماسک تنفسی (N95 یا FFP2)**، دستکش و عینک محافظ استفاده کنید.

    * فضولات را ابتدا مرطوب کنید (با اسپری آب) تا از پراکنده شدن گرد و غبار جلوگیری شود.

3. **کنترل جمعیت و تمیزکاری منظم:** از انباشته شدن فضولات جلوگیری کنید. لانه و قفس را به طور منظم و با مواد ضدعفونی کننده تمیز کنید.

4. **جدا کردن پرندگان بیمار:** پرنده‌ای که علائم بیماری (بی‌حالی، اسهال، ترشحات بینی) نشان می‌دهد را جدا کرده و برای معاینه نزد **دامپزشک متخصص پرندگان (Avian Vet)** ببرید.

5. **جلوگیری از ورود کبوترها به فضاهای زندگی:** برای پنجره‌ها و روزنه‌های ورودی از تور استفاده کنید تا از لانه سازی کبوترها در بالکن، شیروانی یا پشت بام خانه جلوگیری شود.

6. **آموزش:** تمام اعضای خانواده، به ویژه کودکان، باید در مورد خطرات و راه‌های پیشگیری آموزش ببینند.

**جمع‌بندی نهایی:** while کبوترها می‌توانند حیوانات جذابی باشند، اما potential (پتانسیل) انتقال بیماری‌های مشترک را دارند. خوشبختانه با **رعایت اصول بهداشتی و احتیاط‌های ساده**، می‌توان خطر این بیماری‌ها را به میزان بسیار زیادی کاهش داد و از همزیستی ایمن با این پرندگان لذت برد. در صورت بروز هرگونه علائم تنفسی یا گوارشی پس از تماس با کبوترها، حتماً به پزشک مراجعه کرده و موضوع را با او در میان بگذارید.