بیماری مارک (Marek's Disease) یک بیماری ویروسی است که به وسیله ویروس هرپس‌ویروس مرغی (MDV) ایجاد می‌شود و می‌تواند تأثیرات جدی بر روی گله‌های مرغ تخمگذار داشته باشد. در زیر به جنبه‌های مختلف این بیماری شامل انتقال، واکسیناسیون، سرکوب ایمنی و ژنتیک پرداخته می‌شود:
### 1. **انتقال بیماری مارک**
- **انتقال ویروسی**: ویروس مارک عمدتاً از طریق ذرات ویروسی موجود در فضولات، پوست و ترشحات تنفسی پرندگان آلوده منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند به مدت طولانی در محیط باقی بماند و در صورت تماس با پرندگان سالم، آنها را آلوده کند.
- **انتقال عمودی**: در برخی موارد، ویروس می‌تواند از طریق تخم‌مرغ به جوجه‌ها منتقل شود، اگرچه این نوع انتقال کمتر شایع است.
- **تماس با پرندگان وحشی**: پرندگان وحشی نیز می‌توانند به عنوان ناقل ویروس عمل کنند و به گله‌های مرغ تخمگذار منتقل کنند.
### 2. **واکسیناسیون**
- **استفاده از واکسن‌های مؤثر**: واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از بیماری مارک است. واکسن‌ها می‌توانند به جلوگیری از بروز بیماری و کاهش شدت علائم کمک کنند.
- **زمان‌بندی واکسیناسیون**: معمولاً جوجه‌ها در سنین پایین (حدود 1 روزگی) واکسینه می‌شوند تا ایمنی اولیه را فراهم کند.
- **انواع واکسن**: واکسن‌های مختلفی برای بیماری مارک وجود دارد، از جمله واکسن‌های زنده و غیرفعال. انتخاب نوع واکسن بستگی به استراتژی مدیریت گله و شرایط محیطی دارد.
### 3. **سرکوب ایمنی**
- **تأثیر بر سیستم ایمنی**: ویروس مارک می‌تواند بر سیستم ایمنی پرندگان تأثیر منفی بگذارد و منجر به سرکوب ایمنی شود. این سرکوب می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها را افزایش دهد.
- **مدیریت استرس**: استرس‌های محیطی، مانند تغییرات دما، تراکم بالا و تغذیه نامناسب می‌توانند به سرکوب ایمنی کمک کنند. بنابراین، مدیریت بهینه شرایط محیطی و تغذیه می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
### 4. **ژنتیک**
- **نقش ژنتیک در حساسیت به بیماری**: برخی از نژادهای مرغ به بیماری مارک حساس‌تر از دیگر نژادها هستند. انتخاب نژادهای مقاوم می‌تواند به کاهش شیوع بیماری در گله‌های تخمگذار کمک کند.
- **تحقیق و پرورش**: تحقیقات در زمینه ژنتیک و پرورش می‌تواند به شناسایی و تولید نژادهای مقاوم‌تر در برابر بیماری مارک کمک کند.
### نتیجه‌گیری
بیماری مارک یک تهدید جدی برای گله‌های مرغ تخمگذار است، اما با اتخاذ استراتژی‌های مناسب در زمینه واکسیناسیون، مدیریت ایمنی، کنترل انتقال و انتخاب نژادهای مقاوم، می‌توان به طور مؤثری از شیوع این بیماری جلوگیری کرد و سلامت گله را حفظ کرد. همکاری بین دامپزشکان، پرورش‌دهندگان و محققان برای توسعه روش‌های مؤثر در کنترل بیماری مارک بسیار مهم است.
