پروسیس (Prolapse) یا برگشتگی و پیچیدگی پنجه در مرغ‌های تخمگذار، یک وضعیت غیرطبیعی است که در آن بخشی از بدن مرغ، معمولاً ناحیه مقعد یا تخمدان، به بیرون از بدن برمی‌گردد. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و معمولاً نیاز به توجه فوری دارد.
### علل پروسیس
1. **تغذیه نامناسب**: کمبود مواد مغذی، به ویژه کلسیم و ویتامین D، می‌تواند به ضعف عضلات و بافت‌ها منجر شود که در نتیجه باعث برگشتگی می‌شود.
2. **اضافه‌وزن**: مرغ‌های چاق ممکن است به دلیل فشار اضافی بر روی ناحیه شکم و مقعد، دچار پروسیس شوند.
3. **تولید بیش از حد تخم‌مرغ**: در برخی موارد، تولید بیش از حد تخم‌مرغ و فشار ناشی از آن می‌تواند منجر به برگشتگی ناحیه مقعد شود.
4. **عفونت‌ها و بیماری‌ها**: برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها می‌توانند به آسیب به بافت‌ها و ایجاد پروسیس منجر شوند.
5. **شرایط محیطی**: استرس ناشی از تغییرات دما، تراکم بالا یا شرایط بهداشتی نامناسب می‌تواند به بروز پروسیس کمک کند.
### علائم پروسیس
- **بیرون زدگی ناحیه مقعد یا تخمدان**: مشاهده بافت‌های بیرون زده از ناحیه مقعد یا تخمدان.
- **خونریزی**: ممکن است خونریزی از ناحیه آسیب دیده مشاهده شود.
- **عفونت**: بافت‌های بیرون زده ممکن است عفونی شوند و بوی ناخوشایند ایجاد کنند.
- **کاهش فعالیت**: مرغ ممکن است به دلیل درد و ناراحتی کمتری فعالیت کند.
### پیشگیری و درمان پروسیس
#### پیشگیری
1. **تغذیه مناسب**: اطمینان از تأمین کافی کلسیم، ویتامین‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی مرغ‌ها.
2. **مدیریت وزن**: کنترل وزن مرغ‌ها و جلوگیری از چاقی.
3. **شرایط بهداشتی**: فراهم کردن محیط بهداشتی و کاهش استرس ناشی از تراکم بالا.
4. **نظارت بر تولید تخم‌مرغ**: در صورتی که مرغ‌ها به طور غیرطبیعی تخم‌گذاری کنند، باید به سرعت اقدام کرد.
#### درمان
1. **بازگشت ناحیه بیرون زده**: در مراحل اولیه، می‌توان با احتیاط ناحیه بیرون زده را به داخل بدن برگرداند و از داروهای ضدعفونی‌کننده استفاده کرد.
2. **جراحی**: در برخی موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح وضعیت باشد.
3. **تغییر در رژیم غذایی**: افزودن مکمل‌های غذایی و تغییر رژیم غذایی برای بهبود وضعیت عمومی مرغ.
4. **مراجعه به دامپزشک**: در هر صورت، مشاوره با دامپزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.
### نتیجه‌گیری
پروسیس یک وضعیت جدی در مرغ‌های تخمگذار است که نیاز به توجه فوری دارد. با توجه به علل و علائم آن، می‌توان با اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب، از بروز این مشکل جلوگیری کرد و سلامت مرغ‌ها را حفظ نمود.
