### طراحی بهینه آخور و آبخوری برای گاوداری
#### 1. اصول کلی طراحی
- **سهولت دسترسی:** دام باید بدون محدودیت به آب و غذا دسترسی داشته باشد
- **بهداشت:** طراحی باید امکان شستشو و ضدعفونی آسان را فراهم کند
- **پیشگیری از ضایعات:** از ریخت و پاش غذا و آب جلوگیری شود
- **استحکام:** تحمل وزن و ضربه دام را داشته باشد
#### 2. طراحی آخور بهینه
**الف) انواع آخور:**
1. آخورهای ثابت:
- دیواری (نصب شده در کنار راهروها)
- میانی (در مرکز سالن)
2. آخورهای متحرک:
- چرخدار برای سیستم باز
- قابل جابجایی
**ب) استانداردهای ابعادی:**
| نوع دام | عرض (سانتی متر) | عمق (سانتی متر) | ارتفاع لبه | شیب کف |
|---------|------------------|------------------|------------|--------|
| گوساله | 30-40 | 20-25 | 25-30 | 5% |
| گاو پرواری | 50-60 | 40-45 | 40-50 | 10% |
| گاو شیری | 60-70 | 45-50 | 50-60 | 10-15% |
**ج) نکات فنی:**
- جنس پیشنهادی: بتن مسلح با روکش اپوکسی یا استیل ضدزنگ
- لبه بالایی گرد و صیقلی
- زهکشی مناسب برای رطوبت اضافی
- فاصله 70-80 سانتی متر بین هر رأس دام
#### 3. طراحی آبخوری بهینه
**الف) انواع آبخوری:**
1. نیپل (اتوماتیک)
2. کاسه ای
3. بشقابی
4. ناودانی
**ب) استانداردهای ظرفیت:**
| نوع دام | ظرفیت (لیتر) | ارتفاع نصب | تعداد دام/آبخوری |
|---------|--------------|------------|------------------|
| گوساله | 20-30 | 30-40 cm | 10-15 |
| گاو جوان | 50-100 | 40-50 cm | 8-12 |
| گاو بالغ | 100-200 | 50-60 cm | 6-10 |
**ج) نکات فنی:**
- نصب در سایه و دور از محل دفع فضولات
- سیستم فیلتراسیون برای آب
- تمیزکاری روزانه
- نصب در ارتفاع مناسب برای هر رده سنی
#### 4. اصول جانمایی
- فاصله آبخوری از آخور: حداقل 3 متر
- فاصله آبخوری ها از هم: حداکثر 20 متر
- دسترسی آسان برای نظافت
- نورپردازی مناسب در محل تغذیه
#### 5. سیستم های پیشرفته
- آخورهای هوشمند با کنترل مصرف
- آبخوری های مجهز به سیستم اندازه گیری مصرف
- سیستم های خودکار شستشو
#### 6. ملاحظات اقتصادی
- هزینه اولیه در مقابل دوام
- سهولت تعمیر و نگهداری
- کاهش ضایعات غذا و آب
**توصیه نهایی:**
برای گله های شیری: آخور استیل شیبدار + آبخوری نیپل
برای پرواربندی: آخور بتنی + آبخوری بشقابی
برای گوساله ها: آخور پلاستیکی + آبخوری کاسه ای
این طراحی بر اساس آخرین استانداردهای مراکز تحقیقاتی دامپروری تهیه شده و می تواند بر اساس شرایط خاص هر گاوداری تنظیم شود.
