سالمونلوز (Salmonellosis) یک بیماری عفونی است که به وسیله باکتری‌های جنس سالمونلا (Salmonella) ایجاد می‌شود و می‌تواند در مرغ‌های تخمگذار تأثیرات جدی داشته باشد. در زیر به جنبه‌های مختلف این بیماری پرداخته می‌شود:
### 1. **سن ابتلا**
- سالمونلوز می‌تواند در هر سنی از جوجه‌ها تا مرغ‌های بالغ ایجاد شود، اما معمولاً در جوجه‌های جوان بیشتر مشاهده می‌شود. جوجه‌ها به‌ویژه در هفته‌های اولیه زندگی حساس‌تر هستند.
### 2. **انتقال بیماری**
- **انتقال عمودی**: سالمونلا می‌تواند از مادر به جوجه‌ها از طریق تخم‌مرغ‌های آلوده منتقل شود.
- **انتقال افقی**: از طریق تماس با فضولات پرندگان آلوده، آب و غذای آلوده، و همچنین تماس با پرندگان یا حیوانات دیگر که ناقل سالمونلا هستند.
### 3. **نشانه‌های بالینی**
- **علائم گوارشی**: اسهال آبکی، بی‌اشتهایی، لاغری، و کاهش تولید تخم‌مرغ.
- **علائم تنفسی**: در برخی موارد، عفونت‌های تنفسی نیز ممکن است مشاهده شود.
- **علائم عمومی**: بی‌حالی، ضعف، و در موارد شدید، مرگ.
### 4. **تلفات و واگیری**
- تلفات می‌تواند در جوجه‌های جوان به ۵۰-۱۰۰ درصد برسد، به‌ویژه در صورت عدم درمان.
- در مرغ‌های بالغ، تلفات معمولاً کمتر است، اما کاهش تولید تخم‌مرغ و کیفیت آن به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
- بیماری به‌راحتی در بین پرندگان انتقال می‌یابد و می‌تواند به گله‌های دیگر نیز سرایت کند.
### 5. **علائم کالبدگشایی**
- **التهاب روده**: روده‌ها ممکن است ملتهب و پر از مایع باشند.
- **نقاط نکروتیک**: وجود نقاط نکروتیک در روده و کبد.
- **التهاب کبد**: کبد ممکن است بزرگ و ملتهب باشد.
- **عفونت‌های ثانویه**: در برخی موارد، عفونت‌های باکتریایی ثانویه نیز ممکن است مشاهده شود.
### 6. **تشخیص تفریقی**
- **تشخیص بالینی**: مشاهده علائم بالینی و تاریخچه گله.
- **آزمایش‌های آزمایشگاهی**:
- **کشت باکتری**: کشت نمونه‌های مدفوع، بافت و خون برای شناسایی سالمونلا.
- **PCR**: شناسایی DNA باکتری با استفاده از تکنیک PCR.
- **سرولوژی**: آزمایش‌های سرولوژیک برای شناسایی آنتی‌بادی‌ها.
- **تشخیص تفریقی**: باید سالمونلوز را از سایر بیماری‌های گوارشی و عفونی مانند کلامیدیوز، کوکسیدیوز و دیگر عفونت‌های باکتریایی و ویروسی متمایز کرد.
### نتیجه‌گیری
سالمونلوز یک بیماری جدی در مرغ‌های تخمگذار است که می‌تواند تأثیرات منفی بر روی سلامت و تولید آنها داشته باشد. پیشگیری از طریق مدیریت بهداشتی، واکسیناسیون و کنترل آلودگی بسیار مهم است. همکاری بین دامپزشکان و پرورش‌دهندگان برای شناسایی و مدیریت این بیماری ضروری است.
