کنترل مگس‌ها و سایر حشرات موذی (مانند پشه، کنه، شپش، ساس و...) در جایگاه‌های دام و طیور **یک چالش بزرگ و مستمر** است. این حشرات نه تنها باعث آزار و استرس دام‌ها می‌شوند (کاهش تولید شیر، گوشت و تخم‌مرغ)، بلکه می‌توانند **ناقل بیماری‌های خطرناک** (مثل تب برفکی، آبله، آنتراکس، سالک، انواع انگل‌ها و...) باشند و همچنین بر سلامت کارگران و ساکنان اطراف نیز تأثیر منفی بگذارند. یک برنامه کنترل موفق نیاز به **رویکرد جامع و تلفیقی (Integrated Pest Management - IPM)** دارد که بر پیشگیری، نظافت و استفاده هدفمند از روش‌های مختلف تأکید می‌کند.
**استراتژی‌های کلیدی و روش‌های کنترل:**
### 1. مدیریت کود و مواد آلی (کاهش منابع تولیدمثل و پناهگاه)
* **حذف سریع و مکرر کود:** کود مهم‌ترین محل تخم‌گذاری مگس‌ها (به خصوص مگس خانگی و مگس اصطبل) است. کود را **روزانه** یا حداقل چند بار در هفته از جایگاه خارج کنید.
* **خشک نگه داشتن کود:** مگس‌ها برای تخم‌گذاری به رطوبت نیاز دارند. پخش کردن کود در لایه‌های نازک زیر آفتاب به خشک شدن سریع و از بین رفتن لاروها کمک می‌کند. سکوهای کودروبی شیب‌دار با زهکش مناسب طراحی کنید.
* **کمپوست‌سازی اصولی:** اگر کود را کمپوست می‌کنید، حتماً دمای توده را به **حداقل 55-60 درجه سانتی‌گراد** برسانید و هوادهی مناسب انجام دهید تا لاروها و تخم حشرات از بین بروند.
* **ذخیره‌سازی بهداشتی:** کود خارج شده را در محلی **دور از جایگاه** (حداقل 100-200 متری)، **روی سکوی بتنی یا عایق‌بندی شده** و **زیر سایبان** نگهداری کنید تا از بارش باران و مرطوب شدن در امان بماند. پوشاندن توده‌های بزرگ کود با پلاستیک مقاوم (به شرط تهویه کنترل شده) می‌تواند به فرآیند بی هوازی و مرگ لاروها کمک کند.
* **پاکسازی بقایای خوراک:** خوراک ریخته شده، علوفه فاسد و لاشه حیوانات (حتی جوندگان کوچک) را سریعاً جمع‌آوری کنید. این‌ها نیز محل تخم‌گذاری و رشد لارو هستند.
* **مدیریت فاضلاب و آب‌های راکد:** آب‌های راکد (حتی مقادیر کم در گودال‌ها، سطل‌ها، لاستیک‌های فرسوده) محل تولید پشه هستند. زهکشی جایگاه و اطراف آن را بهبود بخشید.
### 2. اصلاح طراحی و نگهداری جایگاه (حذف پناهگاه و ورودی)
* **تهویه مناسب:** جریان هوای خوب (طبیعی یا مکانیکی) رطوبت را کاهش داده و محیط را برای حشرات نامطلوب می‌کند.
* **نور کافی:** مگس‌ها مناطق تاریک را ترجیح می‌دهند. استفاده از پنجره‌های بزرگ و رنگ‌های روشن در دیوارها و سقف می‌تواند کمک‌کننده باشد.
* **توری‌گذاری:** نصب توری‌های ریزبافت (مش 16-18 یا کمتر) روی پنجره‌ها، درهای بازشو و هواکش‌ها **مؤثرترین روش فیزیکی** برای جلوگیری
