ذخیرهسازی علوفه برای شتر در فصلهای سخت (مانند زمستان سرد یا تابستان خشک و کمعلوفه) یک راهبرد ضروری در مدیریت پرورش شتر است، بهویژه در مناطق خشک و بیابانی . شترها با وجود توانایی شگفتانگیز در تحمل کمآبی و کمعلوفگی ، و اینکه میتوانند ماهها با خوردن تنها ۵ کیلوگرم علوفه خشک در روز زندگی کنند ، باز هم برای حفظ سلامت، تولید شیر یا رشد مناسب، نیاز به تأمین حداقل نیازهای تغذیهای دارند، بهخصوص در شرایط سخت.
بر اساس اطلاعات موجود، روشهای متداول ذخیرهسازی علوفه برای شتر عبارتند از:
1. علوفههای خشک (کاه و کاهو): کاه و ساقه محصولات کشاورزی از غذاهای مفید برای تغذیه شتران به شمار میروند . این شامل کاه گندم، جو، برنج، ذرت و ساقههای لوبیا و نخود است. این علوفهها باید در محلی خشک، تهویهدار و دور از رطوبت و آفات ذخیره شوند تا از کپک زدن و کاهش کیفیت جلوگیری شود.
2. سیلو کردن (علوفه سیلو شده): اگرچه در میان نتایج جستجو به طور مستقیم به سیلو کردن برای شتر اشاره نشده، اما این روش رایج برای ذخیره علوفه سبز با ارزش غذایی بالا (مانند سورگوم علوفهای، ذرت علوفهای، یونجه) در فصل برداشت است. شترها میتوانند از علوفه سیلو شده به خوبی استفاده کنند، به شرطی که فرآیند سیلو کردن به درستی انجام شده باشد.
3. پلت علوفه: پلت کردن علوفه خشک (مانند یونجه، کاه یا مخلوطی از علوفهها) حجم آن را کاهش داده و حمل و نقل و ذخیرهسازی را آسانتر میکند. همچنین کاهش ضایعات را به دنبال دارد.
4. ذخیره علوفههای طبیعی (در مرتع): در برخی مناطق، با مدیریت صحیح مراتع، میتوان بخشی از علوفه فصل پاییز را برای چرای زمستانی یا اوایل بهار حفظ کرد. با این حال، این روش در شرایط خشکسالی قابل اتکا نیست .
5. استفاده از غلات و کنجالهها به عنوان مکمل: در کنار علوفه پایه، ذخیره غلات (مانند جو، ذرت) و کنجالهها (سویا، آفتابگردان) برای تأمین انرژی و پروتئین اضافی در فصلهای سخت یا برای شترهای با نیازهای بالاتر (باردار، شیرده، در حال رشد) ضروری است. طرحهای پرورش شتر معمولاً انبار ذخیره کنسانتره (غلات و کنجاله) را در نظر میگیرند .
نکات مهم در ذخیرهسازی:
* برآورد نیاز: تعداد شتران و نیاز روزانه آنها (بر اساس وزن، سن و وضعیت فیزیولوژیکی) را محاسبه کنید تا میزان علوفه مورد نیاز برای دوره سخت برآورد شود.
* کیفیت علوفه: علوفه ذخیره شده باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشد و فاقد کپک، گرد و غبار و علفهای هرز سمی باشد.
* مدیریت انبار: انبار باید محافظت شده، خشک و تهویه مناسب داشته باشد تا از فساد علوفه جلوگیری شود.
* برنامهریزی: ذخیرهسازی باید با برنامهریزی انجام شود تا در طول فصل سخت، علوفه کافی و با کیفیت در دسترس باشد. بهبود سیستمهای پرورشی و برنامهریزی برای تغذیه از جمله ذخیره علوفه، میتواند به افزایش تولید کمک کند .
با وجود تابآوری بالای شتر ، تأمین علوفه کافی و مناسب در فصلهای سخت، کلیدی برای حفظ سلامت گله، جلوگیری از کاهش وزن شدید و حفظ عملکرد تولیدی (شیر، گوشت) است.