استفاده از **اسیدهای آمینه محافظت‌شده** (Rumen-Protected Amino Acids) در جیره گاوهای پرواری و شیری، با هدف **بهبود تعادل اسیدآمینه‌ها، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های خوراک** انجام می‌شود. این اسیدهای آمینه به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در شکمبه تخریب نشوند و مستقیماً در روده کوچک جذب گردند. بر اساس پژوهش‌های دانشگاهی (مانند مطالعات **Journal of Dairy Science** و **Penn State**)، جزئیات تأثیرات آن به شرح زیر است:
---
### ۱. **مکانیزم اثر**
- **محافظت در برابر تخریب شکمبه‌ای**:
پوشش‌های لیپیدی یا پلیمری (مانند **متیونین محافظت‌شده با چربی** یا **لیزین با پوشش pH-حساس**) از تجزیه اسیدآمینه توسط میکروب‌های شکمبه جلوگیری می‌کنند.
- **جذب هدفمند در روده**:
آزادسازی کنترل‌شده در روده کوچک (> ۸۰٪ زیست‌دسترسی).
- **تعادل اسیدآمینه‌ای**:
تأمین **لیزین** و **متیونین** به عنوان محدودکننده‌ترین اسیدآمینه‌ها در جیره گاو.
---
### ۲. **انواع رایج و دوز مصرفی**
| اسیدآمینه محافظت‌شده | مقدار توصیه‌شده (گرم/روز/رأس) | منابع رایج |
|-----------------------|-------------------------------|----------------------------|
| **متیونین (RP-Met)** | ۱۰-۱۵ گرم (گاو شیری) | **Smartamine® M**, **Mepron®** |
| **لیزین (RP-Lys)** | ۱۵-۲۰ گرم (گاو شیری) | **AjiPro®-L**, **MetaSmart®** |
| **هیستیدین (RP-His)** | ۵-۸ گرم (گاوهای پرتولید) | **AminoShure®-H** |
> 🐄 **برای گاو پرواری**: دوز کاهش‌یافته (۵۰-۷۰٪ مقادیر فوق) به دلیل نیاز پایین‌تر به پروتئین.
---
### ۳. **مزایای کلیدی**
#### الف) **گاوهای شیری**:
- افزایش **تولید شیر**: +۲.۵ تا ۴.۵ کیلوگرم/روز (با تأمین متیونین و لیزین متعادل).
- بهبود **کیفیت شیر**: افزایش پروتئین شیر (۰.۱-۰.۳٪) و چربی شیر (۰.۲-۰.۴٪).
- کاهش **دفع نیتروژن**: -۱۵ تا ۲۰٪ (کاهش آلودگی محیط زیست).
#### ب) **گاوهای پرواری**:
- بهبود **ضریب تبدیل غذایی**: ۱.۶ → ۱.۴۵.
- افزایش **افزایش وزن روزانه**: +۸-۱۲٪.
- افزایش **امتیاز لاشه**: بهبود ماربلینگ و رنگ گوشت.
---
### ۴. **نحوه محاسبه نیاز جیره**
۱. **آنالیز خوراک پایه**: تعیین سطح لیزین و متیونین قابل متابولیسم.
۲. **تعیین نسبت ایده‌آل**:
- گاو شیری: **لیزین:متیونین = ۳:۱** (در اسیدآمینه قابل متابولیسم).
- گاو پرواری: **لیزین:متیونین = ۲.۸:۱**.
۳. **محاسبه کمبود**: افزودن RP-Met یا RP-Lys برای پرکردن شکاف.
> مثال: اگر جیره پایه حاوی ۶٪ لیزین قابل متابولیسم باشد، اما نسبت Lys:Met = ۳.۵:۱ باشد
